พิธีซัดน้ำ เป็นประเพณีแต่งงานโบราณ ที่ได้เลือนหายไปตามกาลเวลา แต่ว่าเราจะได้เห็นกันในละคร บุพเพสันนิวาส ตอนขุนศรีวิสารวาจาหรือหมื่นสุนทรเทวา แต่งงานกับแม่การะเกด (เกตุสุรางค์) ซึ่งเป็นฉากที่หลาย ๆ คนรอคอย นอกจากในละครเรื่องบุพเพสันนิวาสแล้ว พิธีซัดน้ำ ยังเคยถูกบรรยายเอาไว้ในหนังสือเรื่อง ขุนช้างขุนแผน ตอนพระไวยกับศรีมาลา แต่งงานกัน และในเรื่องทวิภพอีกด้วยค่ะ WeddingReview พาเรามาดูกันว่า พิธีซัดน้ำคืออะไร มีขั้นตอนอย่างไร และต้องเตรียมอะไรบ้าง
พิธีซัดน้ำ ฉากแต่งงานในละคร บุพเพสันนิวาส
พิธีซัดน้ำ คืออะไร
คล้ายกันกับพิธีแต่งงานในสมัยปัจจุบัน ที่พระสงฆ์จะสาดน้ำมนต์ตอนสวดชยันโต แต่ พิธีซัดน้ำ ในสมัยโบราณ จะเป็นการซัดน้ำมนต์อย่างจริงจังจนเปียกปอน และระหว่างพิธี ทั้งคู่บ่าวสาวและเพื่อน ๆ คณะญาติจะมีการดันจนคู่บ่าวสาวนั่งชิดติดกัน ซึ่งพิธีซัดน้ำเป็นพิธีที่สนุกสนาน แต่อย่างไรก็ตามในสมัยโบราณ บางบ้านก็ไม่ได้ทำพิธีซัดน้ำเสมอไป บ้างก็ใช้พิธีรดน้ำแทนได้ และในขณะเดียวกัน ในครั้งโบราณ ก็มีการเชิญให้พระสงฆ์มาเข้าร่วมพิธีรดน้ำด้วย แต่ในภายหลังพระสงฆ์ก็เลิกเข้าร่วม เนื่องจากเห็นว่าไม่ใช่กิจของสงฆ์
ในความคิดเห็นของทีมงาน WeddingReview เราคิดว่า สาเหตุที่พิธีซัดน้ำ เริ่มเรือนหายไปตามกาลเวลา น่าจะเป็นไปด้วยว่าลักษณะบ้านเรือนที่ไม่อำนวย เพราะพิธีซัดน้ำ เหมาะสมที่จะจัดในกลางแจ้งมากกว่าภายในเรือนบ้าน เพราะจะทำให้คู่บ่าวสาว ผู้เข้าร่วม และบริเวณบ้านเปียกปอนด้วยทั้งหมด
พิธีซัดน้ำ ฉากแต่งงานในละคร บุพเพสันนิวาส
พิธีซัดน้ำ ฉากแต่งงานในละคร บุพเพสันนิวาสพิธีซัดน้ำ ต้องเตรียมอะไรบ้าง
ประเพณีซัดน้ำ ในพิธีแต่งงานสมัยโบราณ เมื่อถึงช่วงเวลาบ่าย ทางฝั่งเถ้าแก่ผู้จัดงาน ก็จะมีการเรียกบรรดาสาว ๆ หรือ เพื่อนเจ้าสาว ญาติสนิทมิตรสหาย ที่เตรียมนัดกันไว้ จำนวนตามใจชอบ บ้างก็เตรียมกันมาจำนวน 10 คน (มักนิยมเป็นเลขคู่) ให้มาร่วมพิธีซัดน้ำ โดยสาว ๆ แต่ละคนนั้น ก็จะอาบน้ำทาแป้ง แต่งตัว นุ่งห่มผ้าแพรสีต่าง ๆ กันมาอย่างสวยงาม และทาน้ำอบกลิ่นหอมฟุ้งตลบอบอวน เพื่อเตรียมมาร่วมพิธีซัดน้ำอีกด้วยค่ะ นอกจากการแต่งตัวอย่างสวยงามแล้ว สาว ๆ แต่ละคน ก็จะนำกิ่งไม้มีหนาม เช่น กิ่งส้ม มาด้วยคนละหนึ่งอัน เพื่อเอาไว้ป้องกัน ไว้ตีหนุ่ม ๆ ที่มากวนมาแกล้งภายในพิธี
- ผู้ใหญ่หรือเถ้าแก่สำหรับเดินหน้าขบวณ
- เจ้าสาวเดินกลางขบวณ
- เพื่อนและญาติเจ้าสาว 10 คน (มักนิยมเป็นเลขคู่) นุ่งผ้าแพร
- เจ้าสาวนุ่งผ้าลาย ซึ่งหญิงสาวชั้นสูงมักนิยมผ้าลายที่ทำมาจากต่างประเทศ โดยผ้าลายนี้ จะมีการนำไปอบกลิ่นด้วยไม้หอม เช่น ดอกลำเจียก มะลิ พิกุล หรือ ควันเทียน เป็นต้น
- เข็ม หรือ กิ่งหนาม เช่นกิ่งส้ม เป็นต้น
- บาตรน้ำมนต์ และอุปกรณ์
- มงคลสวมศรีษะ และ สายสิญจน์
- พระสงฆ์ และประธานสงฆ์
- อาสนะพระสงฆ์ พร้อมตาลปัตร
พิธีซัดน้ำ ฉากแต่งงานในละคร บุพเพสันนิวาส
ขั้นตอนพิธีซัดน้ำ
- เถ้าแก่เตรียมสาว ๆ ที่อาบน้ำแต่งตัวห่มผ้าแพรเรียบร้อยจำนวน 10 คน หรือตามใจชอบ
- ตั้งขบวณ โดย ผู้ใหญ่หรือเถ้าแก่เดินนำหน้า ตามด้วยสาว ๆ ขบวณบริวารที่เตรียมไว้
- เจ้าสาวเดินกลางขบวณ
- ถึงบริเวณที่จัดงาน เจ้าสาวและขบวณนั่งเตรียมฟังพระสวดพิธีแต่งงานและพิธีซัดน้ำ โดยพวกฝั่งเจ้าสาวก็นั่งฝั่งหนึ่ง เจ้าเจ้าบ่าวก็นั่งอีกฝั่งหนึ่ง แต่นั่งใกล้ชิด ไม่ไกลกันมาก ระหว่างคู่บ่าวสาว ให้มีผู้หญิงหนึ่งคนนั่งขั้นกลางไว้ เลือกหญิงถึก ๆ ที่ไม่กลัวว่าจะโดยผู้ชายเบียด ซึ่งโดยส่วนใหญ่สาวที่ถูกเลือกมา ก็มักจะเป็นสาวที่หนุ่ม ๆ เห็นหน้าแล้วไม่อยากเบียดอีกด้วย ซึ่งจะทำให้พิธีซัดน้ำ สนุกและบันเทิงขึ้น
- หัวหน้าสงฆ์สวมมงคลให้คู่บ่าวสาวใส่ และโยงสายสิญจน์ไปที่หม้อน้ำมนต์ การโยงสายสิญจน์ จะเริ่มจากการโยงเจ้าสาวก่อน ก่อนโยงต่อไปที่เจ้าบ่าว
- ตีฆ้องใหญ่ใหญ่ให้ดังกระหึ่ง 1 ครั้ง เป็นสัญญาณ ตามด้วยพระสงฆ์เริ่มสวดบทชยันโต โดยพระสงฆ์ผู้ทำพิธีจะเปิดตาลปัตรที่บังหน้าออกไป และตักน้ำมนต์ในบาตรซัดน้ำใส่เจ้าบ่าวเจ้าสาว และเพื่อนเจ้าบ่าว
- หนุ่ม ๆ สาว ๆ ที่นั่งในพิธี ค่อย ๆ เขยิบกันเข้ามานั่งอัดให้ติดกัน อย่างสนุกสนาน อัดเบียดชนิดที่ว่าไม่รู้ว่าใครเป็นใคร
- หนุ่มสาว ในพิธี ก็จะโดนซัดน้ำกันถ้วนหน้า อย่างทั่วึง ยิ่งโดนน้ำ ก็ยิ่งเขยิบเข้าใกล้กัน บ้างก็จะโดนหนามส้มที่นำติดตัวมาแทงท้อง แทงแขน ร้องกันอย่างสนุุกสนาน
- ช่วงที่สนุกที่สุดของพิธีซัดน้ำ เห็นไม่พ้นจะเป็นตอนที่เพื่อน ๆ ฝั่งเจ้าบ่าวช่วยกันนั่งเบียดให้เขยิบเข้าไปชิดฝั่งเจ้าสาว โดยฝั่งเจ้าสาวก็จะพยายามช่วยกันต้านเอาไว้ ให้หัวหน้าเจ้าสาวหรือ เพื่อน หรือ ญาติตัวแสบที่แรงเยอะ ช่วยดันเอาไว้ ไม่ให้ฝั่งชายรุกเข้ามาถึงตัว ถ้าหากเริ่มรู้สึกว่าสู้ไม่ไหว ฝั่งพวกเจ้าสาวก็จะนำหนามส้ม หรือ เข็มต่าง ๆ ที่เตรียมไว้ มาคอยแทงฝั่งเจ้าบ่าว เพื่อให้ถอยออกไป
- พระสงฆ์ซัดน้ำจนหมดบาตร หรือ บางกรณีที่น้ำยังไม่หมดบาตร แต่คู่บ่าวสาวและญาติ ๆ หนาว ก็จะขอให้หยุด ซึ่งบางครั้งพระสงฆ์ผู้ทำพิธีซัดน้ำเองก็อาจจะเปียกปอนไปด้วย
ความเชื่อเรื่องพิธีซัดน้ำ
การซัดน้ำในประเพณีการแต่งงานสมัยโบราณ มีความเชื่อว่าจะทำให้คู่บ่าวสาวอยู่สุขร่มเย็นดังน้ำ จึงเป็นที่มาของพิธีซัดน้ำนั่นเองค่ะ
พิธีซัดน้ำ ฉากแต่งงานในละคร บุพเพสันนิวาส
พิธีซัดน้ำ ฉากแต่งงานในละคร บุพเพสันนิวาสเป็นอย่างไรบ้างคะ เกี่ยวกับข้อมูลพิธีซัดน้ำ พิธีแต่งงานสมัยโบราณ ที่ปัจจุบันก็เปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัยมากแล้ว พิธีการต่าง ๆ อาจมีการปรับเปลี่ยน เปลี่ยนแปลงไปตามวันเวลา โชคดีที่เราได้เห็นภาพเหล่านี้จากในละคร WeddingReview หวังว่าบทความนี้จะถูกใจทุกท่านนะคะ
บทความที่คุณอาจสนใจ
